Entegre Demir Çelik Tesisleri ve Proses Akışları Part 1

Cevheri en başından, yani ham iken işleyip pik demir ve çelik üreten, her birimi ayrı bir işletme olarak çalışan entegre demir çelik kuruluşlarının proseslerine değinmek istiyorum. Bilindiği üzere Türkiye’de bu tesislerden 3 tane var. Erdemir, İsdemir ve Kardemir. Bende İsdemir’de 1.5 aylık bir deneyim sahibi olduğumdan işin ne kadar hassas, dikkat isteyen, rekabetçi, hırslı bir iş olduğunu biliyorum. Her geçen gün hedefi yukarıya çeken bir sistemleri olduğunu söylemem gerek. İşte bu yüzden üretim prosesi neredeyse hiç durmuyor ve günlük üretim miktarını en yüksek seviyeye çekmeye çalışıyorlar. Bende bugün o üretim proseslerine değinmek istiyorum.

Kok Müdürlüğü - Part 1
Sinter Müdürlüğü - Part 2
Yüksek Fırınlar - Part 3
Çelikhane - Part 4
Sürekli Döküm - Part 5
Haddehaneler - Part 6 şeklinde yayınlanacaktır.

Entegre tesisleri ile ark ocaklı tesislerin proses akış şeması

Kok Müdürlüğü

Entegre tesislerin en önemli ve en pahalı girdilerinden biri kömürdür. Türkiye’de bu kömürün %85’i ithal edilmektedir. Bu nedenle yüksek fırında kullanılan kok kömürü maliyet açısından sıkıntı teşkil ettiğinden çeşitli alternatifler (kömür tozu, katran, zift, kömür briketleme, fuel-oil) geliştirilmiş olsa da tam olarak kok kömürünün yerini tutabilecek bir alternatif yoktur. Bugün koklaşabilir taş kömürü, entegre tesislerin en çok tüketilen ve maliyeti en yüksek olan girdilerinden biri olarak kullanılmakta

.

Temel yakıt olarak kullanılan kok, koklaşabilir kömürün kok fırınlarında koklaştırılması ile elde edilir. Kok aslında gazlarından arındırılmış taş kömürüdür. Kok fırınından çıkan gazlar kok gazı diye anılır. Koklaştırma işleminden yan ürün olarak birçok organik kimyasal da elde edilir.

Koklaşma işleminden önce taş kömürü karıştırma ve öğütme işlemlerine tabi tutulmalıdır. Öğütülen ve karışan kömür fırınlara şarj edilir. Fırında koklaşma yaklaşık 20 saat sürer. Koklaşma sıcaklığı ise yaklaşık 1100°C’dir. Koklaşma işlemi bittikten sonra fırından alınan kok kömürü su ile soğutulur. Böylece nem oranı da ayarlanabilir. Soğuyan koklaşmış taş kömürü, yüksek fırın müdürlüğüne gönderilir.